array(2) { ["flag"]=> string(4) "m182" ["title"]=> string(25) "ایمپلنت-دندان" }
با مطالعه مقاله زیر به همه سوالاتتان در مورد ایمپلنت دندان پاسخ داده می شود
نویسنده مقاله: دکتر عزیز گشاده رو ، متخصص ایمپلنت و پروتزهای دندانی ، استاد دانشگاه شهید بهشتی و رتبه اول بورد تخصصی کشور
فهرست مطالب این صفحه :
امروزه ایمپلنت دندان، بهترین و ماندگارترین درمان جایگزینی دندانهای از دست رفته محسوب میشود. یک ایمپلنت دندان شامل یک پایه یا فیکسچر به شکل پیچ است که در یک عمل جراحی داخل استخوان فک جایگذاری میشود تا با استخوان جوش خورده و محکم شود. این فرایند چندین ماه طول میکشد. ایمپلنت دندان به عنوان ریشه مصنوعی عمل میکند و سپس بر روی آن تاج مصنوعی یا روکش دندان نصب میشود تا جای خالی دندان پر شود.داشتن ایمپلنتی که به استخوان فک جوش خورده است، نزدیکترین جایگزین برای دندان طبیعی است چرا که بدون نیاز به پشتیبانی دندانهای مجاور کاملاً با ثبات و محکم در جای خود ثابت میماند.
فرایند جوش خوردن استخوان به ایمپلنت یکپارچگی استخوان نام دارد که برای موفقیت طولانی مدت ایمپلنت الزامی است. در مواردی که جوش خوردن ایمپلنت به استخوان انجام نمیگیرد ، ایمپلنت لق میشود و درمان شکست میخورد.در بیشتر موارد ایمپلنت از تیتانیوم ساخته میشود. علت انتخاب تیتانیوم، قابلیت جوش خوردن استخوان به آن و همچنین زیست سازگاری و پس نزدن بدن است به این معنی که بدن آن را به عنوان شیء خارجی در نظر نمیگیرد. به مرور زمان تکنولوژی و علم پیشرفت کرده و نتایج درمان ایمپلنت دندان روز به روز بهتر شده است. امروز احتمال موفقیت کاشت ایمپلنت دندان نزدیک به 98% برآورد میشود، یعنی در 98% ایمپلنت به استخوان جوش میخورد و یکپارچه میشود. دندان ایمپلنتی از چند قطعه اصلی تشکیل شده است. پایه تیتانیومی، اباتمنت و روکش یا تاج مصنوعی دندان که جای خالی دندان را پر میکند. پس از یکپارچه شدن ایمپلنت و استخوان ، اباتمنت بر روی پایه تیتانیومی ایمپلنت پیچ میشود و روکش بر روی اباتمنت چسبانده میشود.
شکل- تصویر سمت راست سه بخش اصلی ایمپلنت شامل روکش دندان، اباتمنت و پایه ایمپلنت را نشان میدهد.
در یافته های تاریخی نمونههای از شبیه سازی دندان و ایمپلنت های دندانی یافت شده است.برای مثال در سالهای قبل از میلاد یکسری میخهای بامبو یا فلزی یافت شده که مشخص نیست در زمان حیات این افراد در استخوان فک جایگذاری شده یا بعد از آن!!
تاریخچهای از جایگذاری دندان حیوانات یا انسان های دیگر یا عاج فیل هم دیده می شود که امروز ما به دلیل خطر عفونت و رد شدن توسط بدن انجام نمی شود .در قرن ۱۸ تحقیقاتی در زمینه استفاده از طلا و پلاتینیوم و سایر آلیاژها انجام شد که موفقیت آمیز نبود.
ایمپلنتهای دندان که امروزه میشناسیم برای اولین بار در سال 1952 توسط جراح ارتوپدی سوئدی به نام Per-Ingvar Brånemark ساخته شد.که کشف کرده بود که تیتانیوم قابلیت یکپارچه شدن به استخوان را دارد.و بر اساس این کشف ایمپلنت هایی از جنس تیتانیوم ساخت که در استخوان فک قرار داده میشدند.
امروزه ایمپلنت ها پیشرفته ترین روش جایگزینی دندانهای از دست رفته هستند که احتمال موفقیت 98% دارند و به مدت زمان طولانی (۲۵ سال و بیشتر) در دهان عمر میکنند.
در حال حاضر بیش از صد نوع برند ایمپلنت دندان در بازار های جهانی وجود دارد که ساخت کشور های سوئیس و آمریکا و فرانسه و کره و آلمان و ایتالیا و... می باشند . بعضی از این برند ها قدیمی هستند و از همان اوایل ظهور ایمپلنت دندان شروع به تولید انبوه ایمپلنت کرده اند و بعضی برند ها نو ظهور هستند . برند های ایمپلنت را می توان به برند های اتومبیل شبیه کرد که همه آنها یک کار را انجام می دهند ولی کیفیت و قیمت خیلی متفاوتی دارند.ایمپلنت دندانی که بیشترین یکپارچگی را به استخوان داشته باشد و سطح ایمپلنت دندان طوری طراحی شده باشد که باعث جذب استخوان به سطح ایمپلنت شود جز بهترین نوع ایمپلنت می باشد. همچنین ایمپلنتی که باعث عدم تحلیل استخوان شود جز بهترین نوع ایمپلنت دندان می باشد که این شرایط باعث بالا رفتن موفقیت درمان ایمپلنت می شود .
در بازار چندین برند ایمپلنت دندان با قیمت های متفاوت وجود دارد . و شاید گرانترین هم مناسب ترین نباشد . انتخاب نوع ایمپلنت دندان به چندین عامل بستگی دارد مثل : رایج بودن استفاده ار آن سیستم ایمپلنت ،در دسترس بودن قطعات ایمپلنت ،قیمت مناسب ،راحتی مراحل جراحی و پروتزی ، بیشتر بودن قطعات پروتزی و....
با توجه به اینکه متخصص ایمپلنت بیشتر در مورد بازار ایمپلنت اطلاعات دارد ،انتخاب ایمپلنت را به دندانپزشک متخصص ایمپلنت خودتان بسپارید و به ایشان اعتماد کنید .
قطعا قیمت و کشور تولید کننده معیار های خوبی برای انتخاب ایمپلنت نمی باشند .
برای مثال یکی از برند های معروف آمریکایی دیگر وارد بازار ایران نمی شود و کسانی که قبلا این سیستم ایمپلنت را استفاده کردند، در حال حاضر در تآمین قطعات جدید تر به مشکل خورده اند !
ایمپلنت هایی که امروزه استفاده می شوند اکثرا از جنس تیتانیوم می باشد و تفاوت برند های مختلف ایمپلنت دندان: در کشور سازنده ایمپلنت دندان ، طراحی سطی ایمپلنت ، طراحی محل اتصال اباتمنت به فیکسچر ، قطعات پروتزی ، تفاوت در اباتمنت و...می باشد.
در کل خیلی از سیستم های ایمپلنت که امروزه استفاده می شوند ،سیستم های خوبی هستند و قابل اعتماد هستند . ایمپلنت دندانی که تحقیقات علمی بیشتری بر روی آن انجام گرفته است و نتایج مثبت آن ایمپلنت در دراز مدت به اثبات رسیده باشد ، جزء ایمپلنت های قابل اعتماد می باشد .
اختلاف قیمت انواع برند های ایمپلنت دندان به قدمت برند و مشهور بودن برند و طراحی سطح ایمپلنت وکشور سازنده ایمپلنت و ... بستگی دارد به طور مثال برند های قدیمی اروپایی و آمریکایی از برند های کره ای که نو ظهور هستند گران تر می باشند .
انتخاب برند ایمپلنت دندان باید با مشاوره دندانپزشک و بیمار باشد ، مثلا برای بیمارانی که حجم و کیفیت استخوان کم شده است و بیمار مشکلاتی از جمله دیابت و پوکی استخوان و یا سیگار کشیدن را دارد ، از برند معروف تر و با کیفیت تر استفاده شود . و برای بیمارانی که استخوان فک مناسبی دارند برندهای معمولی ایمپلنت هم تا چندین سال کارایی دارند.
متخصص ایمپلنت دندان و پروتز دندانپزشکی است که علاوه بر سپری نمودن دوره 6 ساله دندانپزشکی عمومی دوره 3-4 ساله تخصصی را گذرانیده است که در این دوره دانشگاهی کلی بیماران سخت درمان ایمپلنت و پروتزی را درمان کرده است و در آن رشته به تجربه و تبحر کافی دست یافته است. آزمون بورد : امتحانی است که بصورت نظری و عملی از متخصصین فارغ التحصیل شده گرفته می شود و کسانی که موفق به قبولی در این آزمون میشوند دارای بورد تخصصی در آن رشته تخصصی میباشند.
ویژگی های بهترین متخصص ایمپلنت دندان
هزینه و قیمت ایمپلنت دندان در کل به چند عامل زیر بستگی دارد :
در صورتی که بیمار نیاز به جراحی های دیگری بجز کاشت ایمپلنت دندان داشته باشد هزینه های پیوند استخوان و پیوند لثه و لیفت سینوس و...به هزینه های کاشت ایمپلنت دندان اضافه خواهد شد .
6)هزینه های ایمپلنت فوری بیشتر از ایمپلنت معمولی می باشد .
ایمپلنت دندان را میتوان برای پر کردن جای خالی یک دندان، چند دندان و یا همه دندانهای یک فک استفاده کرد. هدف از جایگزینی دندانهای از دست رفته در دندانپزشکی، بازگرداندن زیبایی و عملکرد به دهان است.
شکل- بریج بر پایه ایمپلنت
از بین سه گزینه موجود، دندان مصنوعی متحرک ارزانترین گزینه است بنابراین طیف گسترده تری از افراد میتوانند از آن استفاده کنند و از طرفی به علت هزینه پایین خیلی سریع تر میتوان آن را فراهم نمود. اما از نظر محبوبیت ضعیفترین گزینه است چرا که این پروتز مصنوعی هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن ممکن است تکان خورده و یا بلغزد یا حتی از دهان بیرون بیفتد. به علاوه دندان مصنوعی بر حس چشایی و حس دریافتی از غذا تأثیر میگذارد. بریج دندان گزینه محدودتری در مقایسه با دندان مصنوعی معمولی میباشد و برای افرادی که نمیتوانند ایمپلنت بکارند، گزینه قابل قبولی است. مهمترین اشکال بریج دندان وابستگی آن به دندانهای پیرامون و بهره گیری از سلامت آنها میباشد به طوری که ممکن است پس از مدتی دندانهای مجاور که بریج به آنها وصل شده است، دچار مشکل شوند. اما ایمپلنت دندان نه تنها سلامت دندانهای مجاور را به خطر نمیاندازد بلکه برای سلامت آنها نیز مفید است چرا که مانع تحلیل رفتن استخوان زیرین میشود.
یکی از مهمترین معیارهای انتخاب روش جایگزینی دندان، به خصوص در مورد دندانهای جلویی زیبایی آن است. دندان ایمپلنتی ظاهری کاملاً طبیعی دارد و هیچ کسی متوجه تفاوت آن با دندان طبیعی خودتان نمیشود. از طرفی عملکرد ایمپلنت دندان نیز کاملاً شبیه به دندانهای طبیعی است چرا که به استخوان فک جوش خورده است.
پر کردن جای خالی دندان با پروتز مصنوعی سابقه بسیار طولانی دارد. در صورتی که جای دندان خالی بماند دندانهای مجاور به سمت جای خالی کج میشوند. از طرفی بی دندانی باعث نازیبایی لبخند میشود. به همین علت جایگزین کردن دندان از دست رفته اهمیت زیادی دارد.
با این حال امروز سؤالات زیادی راجع به روش پر کردن جای خالی دندان از دندانپزشک پرسیده میشود. یکی از این سؤالات این است: ایمپلنت دندان بهتراست یا بریج دندان؟
بریج دندان در گذشته بسیار رایج بوده اما امروزه با ظهور ایمپلنت دندان شرایط متفاوت شده است. و در کل مزایای ایمپلنت دندان بیشتر از بریج دندان می باشد.
برای گذاشتن بریج دندان باید دندانهای مجاور جای خالی تراشیده شود. علت این است که بریج در واقع ساختاری مشابه پل داشته و دندان مصنوعی که جایگزین دندان از دست رفته میشود، به دو پایه در طرفین متصل است. این پایهها در واقع روکش دندان هستند که بر روی دندان طبیعی مجاور جای خالی، چسبانده میشوند. بزرگترین عیب بریج این است که دندان های تراش خورده کناری بعد ازچند سال دچار پوسیدگی میشوند و احتمال از دست رفتنشون بیشتر میشود.
در روش کاشت ایمپلنت دندان نیازی به استفاده از دندانهای مجاور یا تراشیدن آنها نیست. و ایمپلنت دندان در جای خالی دندانی که قبلا کشیده شده است کاشته میشود و روکش بر روی ایمپلنت نصب میشود.و به دندانهای کناری در دراز مدت هیچ آسیبی نمیرسد.
فیلم ایمپلنت دندان بهتر است یا بریج دندان؟
جراحی کاشت ایمپلنت دندان معمولاً یک درمان سرپایی است و تحت بیحسی موضعی انجام میشود که مراحل آن به صورت زیر میباشد:
ابتدا دندان آسیب دیده کشیده میشود.و یا ریشه دندان تخریب شده قبلا کشیده است.کشیدن ریشه دندان باید خیلی با احتیاط و دقیق انجام گیرد ، چرا که در صورت تخریب استخوان فک در حین کشیدن باعث میشود مراحل کاشت ایمپلنت دندان همراه با پیوند استخوان زیاد باشد و در صورتی که تخریب استخوان بیشتر باشد شاید اصلا نشود که ایمپلنت کاشت.اگر کشیدن توسط متخصص ایمپلنت انجام شود، معمولا در حین کشیدن ، پیوند استخوان هم انجام میشود که بعدا برای کاشت ایمپلنت مشکلی نباشد.
در این مرحله با استفاده از رادیو گرافی سه بعدی استخوان فک بررسی شده و از نظر کیفی و کمی اندازه گیری میشود تا مشخص شود میتواند از ایمپلنت پشتیبانی نماید. در مواردی که استخوان نازک باشد یا بخشی از آن تحلیل رفته باشد، ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد.
در صورتی که پیوند استخوان انجام شده باشد، پس از این که استخوان جوش خورده و التیام یافت ، آماده کاشت ایمپلنت دندان انجام میشود. در جراحی کاشت ایمپلنت دندان ابتدا حفره ای در استخوان دریل شده و در این حفره ، پایه تیتانیومی ایمپلنت دندان قرار میگیرد. سپس بر روی ایمپلنت دندان ، بیچ درپوش بسته میشود. ممکن است بافت لثه بر روی ایمپلنت پوشانده شده و بخیه شود و یا این که از پیچ بزرگتر به اسم هیلینگ روی ایمپلنت بسته شود تا نیاز به جراحی دیگری برای باز کردن روی ایمپلنت دندان وجود نداشته باشد.
پس از چند ماه که فرایند یکپارچگی استخوان (جوش خوردن ایمپلنت به استخوان فک) سپری شد، جراحی کوچک دیگری صورت گرفته و لثه روی ایمپلنت برش خورده و باز میشود. سپس هیلینگ بر روی ایمپلنت دندان متصل میشود.
پس از این که بافت نرم پیرامون ایمپلنت دندان التیام یافت، قالبی از ایمپلنت و دندانهای کناری تهیه میشود و به لابراتوار فرستاده میشود تا روکش ساخته شود.
روکش آماده شده بر روی ایمپلنت دندان نصب میشود. در مرحله قالب گیری و نصب روکش نیازی به بیحسی نیست.
روش بالا که توضیح داده شد ابتدایی ترین روش کاشت ایمپلنت دندان هست که تعداد مراحل درمانش زیاد است.امروزه با روش و تکنیک های جدیدتر در یک جلسه ریشه دندان خارج میشود و همزمان ایمپلنت دندان کاشته میشود و پیوند استخوان انجام میشود و هیلینگ بر روی ایمپلنت دندان نصب میشود. و یه جلسه قالبگیری و یه جلسه تحویل روکش بدون بیحسی و بدون درد انجام میشود.یعنی در سه جلسه کل کارای ایمپلنت دندان تمام میشود.
زمان جراحی یا جاگذاری ایمپلنت دندان: درمان جاگذاری ایمپلنت دندان به جای دندان تخریب شده می تواند در دو زمان انجام شود:بعد از ترمیم محل کشیده شدن دندان یا همزمان با کشیدن دندان.
درمان مرسوم در گذشته: دندان کشیده شده و پس از سپری شدن دو الی سه ماه( جهت ترمیم محل کشیدن) جراحی ایمپلنت در فک انجام میشد. با وجود پیشرفت علم و تولید مواد جدید توسط تکنولوژی پیشرفته امروزی، این امکان بوجود آمده که همزمان با کشیدن دندان جراحی ایمپلنت نیز انجام شود که به آن ایمپلنت فوری (کارگذاری ایمپلنت به جای دندان در همان لحظه کشیدن ) یا گفته میشودFresh Socket
ایمپلنت فوری دندان و یا fresh socket از نامهای مرسوم برای این عمل (کارگذاری ایمپلنت به جای دندان در همان لحظه کشیدن )هستند. از مواد لازم برای انجام این پروسه استفاده از پودر استخوان و ممبران جهت پر کردن فضای خالی بین دندان کشیده شده و ایمپلنت دندان جهت کمک به ثابت شدن ایمپلنت در محل است.
البته این درمان، درمان ارجح محسوب می شود ولی در تمام موارد نیز این امکان وجود ندارد. واجدالشرایط بودن بیمار برای این نوع درمان توسط متخصص ایمپلنت مشخص می شود.
از عوامل بازدارنده می توان از عفونت دندان مورد نظر و گاهی از قطر و یا طول زیاد ریشه دندان و نزدیکی ریشه دندان مورد نظر به سینوس و یا کانال عصبی نام برد. عوامل متعددی در انتخاب درمان ایمپلنت فوری دخیلند.
در این روش ایمپلنت بلافاصله پس از عمل جراحی خارج کردن دندان، داخل ساکت دندان جایگذاری می شود تا عمل جوش خوردن استخوان با ایمپلنت صورت بگیرد و در این روش پس از جراحی ایمپلنت،در همان روز تاج موقتی روی ایمپلنت قرار داده می شود و در مدت جوش خوردن استخوان باقی می ماند که زیبایی لبخند با این روکش موقت از روز اول جراحی تامین میشود. سپس در پایان دوره التیام یا جوش خوردن، دندان موقتی با تاج دائمی جایگزین می شود.در این روش ( ایمپلنت فوری) بیمار هیچ روزی بدون دندان نمی ماند.
در روش معمولی کاشت ایمپلنت دندان پس از کشیدن دندان باید موقتاً از دندان مصنوعی یا بریج دندان استفاده کنید و یا حتی جای آن را خالی بگذارید تا زمانی که محل کشیدن دندان التیام پیدا کند. سپس پایه ایمپلنت در استخوان فک کاشته میشود و باز هم باید چند ماه منتظر بمانید تا زمانی که ایمپلنت دندان آماده دریافت روکش شود. بنابراین ممکن است چهار تا شش ماه جای دندانتان خالی بماند و نتوانید از ایمپلنت خود استفاده کنید. اما با روش کاشت ایمپلنت فوری دندان توسط متخصص ایمپلنت این محدودیتها برطرف شده است. به این معنی که پس از کشیدن دندان میتوانید بلافاصله ایمپلنت کاشت و در همان جلسه روکش موقتی بر روی آن نصب کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد ایمپلنت فوری کلیک کنید.
درمان ایمپلنت دندان چندین مرحله دارد. در مرحله اول کاشت پایه ایمپلنت است که درون لثه قرار میگیرد. در زمان جراحی نیز، لثه به طور کامل بی حس میشود که در این شرایط بیمار هیچگونه دردی را متحمل نمی شود. به این معنا که جراحی هر پایه ایمپلنت در یک جلسه 15 دقیقه ای و تحت بی حسی موضعی انجام میشود و ملاحظات و مسائل آن از کشیدن دندان نیز، کمتر است. پس از اتمام جراحی ممکن است فرد دچار درد مختصری شود که با مسکن قابل رفع میباشد.
بسته به تعداد ایمپلنتهایی که در دهان قرار میگیرد. زمان جراحی متغیر که به تبع آن نیز درد ناشی از جراحی متفاوت میباشد. تا مدتی پس از جراحی نیز بیمار باید از غذاهای نرم استفاده نماید و به هیچ عنوان روی پایه ایمپلنت مواد غذایی سفت و سخت نشکند.
در مرحله دوم درمان ایمپلنت دندان، یک تا چهار ماه بعد از جراحي اول انجام ميشود و روي ايمپلنتها باز و يك قطعه فلزي به بر روی آنها متصل ميگردد تا از لثه عبور و به استخوان برسد. در این مرحله نیز همچون مرحله قبل، لثه بیمار بی حس میشود و تنها پس از اتمام مرحله درمان، بیمار میزان کمی درد احساس میکند .
در مطب تخصصی ما در اکثر موارد جراحی مرحله اول و دوم ایمپلنت دندان در یک جلسه و یکبار بیحسی انجام میشود. یعنی در کل مراحل درمان ایمپلنت فقط یکبار بیحسی میگیرید و احتمال درد وجود دارد و بقیه مراحل کاملا بدون درد میباشد.
در مرحله سوم درمان ایمپلنت به درمانهاي عادي روكش شباهت دارد و شامل مراحل قالبگيري و امتحان روكش میشود. در اینجا کار درمان به پایان رسیده و تاج دندان بر روی ایمپلنت قرار داده میشود. در این مرحله درد زیادی متوجه بیمار نمی شود.
بطور کلی میتوان گفت روش درمان ایمپلنت دندان یکی از ساده ترین و کم مشکل ترین جراحیهای دهان میباشد که درد و ناراحتی زیادی ندارد. همچنین میتوان بلافاصله پس از کشیدن یک دندان، کاشت ایمپلنت دندان را انجام داد، مشروط بر آنکه استخوان و لثه در سلامت کامل باشند. اگر متخصص ایمپلنت تشخیص دهد که کاشت دندان باید به زمان دیگری موکول شود، باید ایمپلنت پس از یک تا دو ماه پس از کشیدن دندان انجام گردد.
پس از اتمام مراحل درمان و قرار گرفتن روکش بر روی ایمپلنت در جای خود، نیروی که در نتیجه غذا خوردن بر دندان وارد میشود، توسط استخوان فک دفع و در نتیجه هیچگونه دردی بوجود نخواهد آمد.
برخی افراد هنگامی که برای کاشت ایمپلنت دندان به دندانپزشک متخصص ایمپلنت مراجعه میکنند، متوجه میشوند در حال حاضر شرایط کاشت ایمپلنت دندان را ندارند و ابتدا باید عمل جراحی پیوند استخوان انجام دهند تا نتایج کاشت ایمپلنت موفقیت آمیز باشد. ممکن عبارت پیوند استخوان در ابتدا دلهره آور باشد اما حقیقت این است که عمل پیوند استخوان در حفره دهان امروزه یک عمل جراحی رایج است که نتایج بسیار موفقیت آمیز، قابل پیش بینی و بدون درد دارد.
اگر چه پیوند استخوان در گذشته غالبا با برداشتن مقدار زیادی استخوان از بدن خود بیمار انجام میشد، اما امروزه در بسیاری از موارد میتوان با استخوان فراوری شده صناعی نیز به سهولت این کار را انجام داد. این پیوندها آلوگرفت نام دارند و به طور کلی تنها شامل محتوای معدنی استخوان طبیعی هستند که استریل شده و تمام مواد آلی آن برداشته شده است. یکی از دلایل موفقیت این پیوند استخوان این است که از نظر مکانیکی جلوی کلاپس یا فروریزش بافتهای پیرامون که ممکن است استخوان و بافت نرم باشد را میگیرد. سپس بدن انسان از طریق فرآیندی به نام بازسازی هدایت شده بافت، به لحاظ بیوشیمی مواد پیوندی را به عنوان استخوان طبیعی شناسایی میکند و به مرور زمان آن را باز جذب کرده و با استخوان خود بیمار جایگزین مینماید.
امروزه بیشتر از پودر استخوان های صناعی استفاده میشود.
در اکثر اوقات پیوند استخوان با پودر استخوان انجام میشود ، اگر چه گاهی اوقات به پیوند استخوان از بدن خود بیمار نیاز است تا بتوان ایمپلنت کاشت اما در بیشتر موارد پیوند استخوان شامل یکی از درمانهای ساده سرپایی زیر یا ترکیبی از آنها است:
• پیوند محافظت از ستیغ استخوان فک (آلوئولار) یا پیوند حفره دندان
• پیوند چانه / راموس (شاخ فک تحتانی) یا پیوند قطعه استخوان از خود بیمار
• پیوند لیفت سینوس
هنگامی که قرار است عمل کاشت ایمپلنت دندان صورت بگیرد، این امکان وجود دارد که دندانپزشک در مورد یک یا چند مورد از عملهای جراحی سرپایی بالا با شما صحبت کند.
هنگامی که دندان کشیده میشود، حفره خالی دندان با قشری از استخوان آلوئولار احاطه شده است که وظیفه آنها پشتیبانی از دندان بوده است. تنها وظیفه این استخوان در بدن انسان پشتیبانی از دندان و نگهداشتن آن است. در نتیجه هنگامی که دندان کشیده شده یا میافتد، بدن به سرعت شروع به باز جذب استخوان پیرامون آن میکند چرا که تصور میکند دیگر نیازی به پیشتیبانی دندان وجود ندارد، مگر این که بلافاصله جای خالی حفره دندان را با ایمپلنت پر کنید و یا پیوند محافظت از ستیغ استخوان انجام دهید. گاهی اوقات شرایط به گونه ای است که میتوان بلافاصله پس از کشیدن دندان، ایمپلنت کاشت که به این روش کاشت فوری ایمپلنت گفته میشود. در این موارد ایمپلنت همانند دندان عمل کرده و با تحریک رشد استخوان پیرامون از آن محافظت مینماید و جلوی آتروفی آن را میگیرد.
متأسفانه در بعضی موارد امکان کاشت فوری ایمپلنت پس از کشیدن دندان وجود ندارد. اگر چه دلایل مختلفی برای این اتفاق وجود دارد اما غالباً علت آن وجود عفونت در دندانها و یا ناهمگونی اندازه دندان از دست رفته و ایمپلنت جایگزین آن میباشد. در این موارد بهتر است که پیوند محافظت ستیغ استخوان فک انجام شود. پیوند ستیغ برای پر کردن جای خالی باقی مانده پس از کشیدن دندان و حفظ حجم این فضا طراحی شده است به صورتی که امکان پر کردن فضای خالی با استخوان طبیعی و زنده با کیفیت بالا فراهم میشود. پیوند ستیغ بسته به اندازهی دندانی که کشیده شده است، بین یک یا دو ماه پیش از کاشت ایمپلنت دندان باید انجام شود.
گاهی اوقات ممکن است نتوان از مواد پیوندی فرآوری شده استفاده کرد، چرا که حجم زیادی برای استخوان لازم است و نمیتوان از این مواد در حجم بالا استفاده کرد یا ممکن است برای جایگزینی مقدار استخوانی که پس از کشیدن دندان از دست رفته است، مناسب نباشد. در این موارد گاهی اوقات باید از استخوان طبیعی بدن خود بیمار استفاده کرد تا استخوان زنده در ناحیه کمبود استخوان استفاده شود. چند دلیل احتمالی برای نیاز به این روش برای جبران از دست رفتن استخوان وجود دارد که متداولترین آنها به صورت زیر است:
• در محل دندان کشیده شده، پیوند حفره دندان انجام نشده و ایمپلنت کاشته نشده است
• ناحیه ای که دندان از دست رفته است، ماهیت بیماری مربوط به از دست رفتن دندان (مانند عفونت، کیست و تومور) باعث تخریب گسترده استخوان شده است
• ناحیه ای از فک که در آن دندانهای دائمی قرار دارند، به صورت مادرزادی کمبود استخوان داشته و در نتیجه استخوان قابلیت پشتیبانی کافی از دندانها را نداشته است
در مواردی این چنینی متداولترین روش پیوند استخوان، پیوند از بدن خود بیمار است. استخوان به صورت یک قطعه یا بلوک استفاده میشود. از این رو به آن پیوند قطعه استخوان گفته میشود. گاهی اوقات استخوان از بخشی از فک پایین برداشته میشود که دندانهای عقل در آن قرار دارند. به این ناحیه راموس یا شاخ ماندیبل گفته میشود. یکی دیگر از نواحی برداشت استخوان چانه است.
در این عمل جراحی یک قطعه استخوان در اندازه حدود یک سانتیمتر مربع از یکی از دو محل نام برده برداشته شده و به ناحیه کمبود استخوان پیوند میشود. استخوان پیوندی به کمک یک یا دو پیچ کوچک در جای خود محکم شده و با پودر استخوان آماده و غشای کلاژن پوشانده میشود. سپس محل جراحی بسته شده و چهار ماه به آن فرصت داده میشود تا پیوند به استخوان فک جوش بخورد. پس از آن میتوان ایمپلنت دندان را در این محل کاشت. علاوه بر این که این استخوان زنده بوده و به خوبی ایمپلنت را پشتیبانی میکند، بافتهای نرم را نیز پشتیبانی میکند بنابراین از نظر زیبایی و بهداشتی نیز نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت.
فک بالا که به آن ماگزیلاری گفته میشود چند ویژگی دارد که باعث میشود برای پیوند و کاشت ایمپلنت دندان متفاوت باشد. مهمترین تفاوت فک بالا و فک پایین وجود سینوس ماگزیلاری در فک بالا است. سینوس ماگزیلاری یکی از چند حفره خالی طبیعی است که در ساختار جمجمه همه انسانها وجود دارد. هدف زیستی از وجود حفرات سینوسی، گرم، مرطوب و فیلتر کردن هوایی است که تنفس میکنیم. اگر چه تنها هنگامی که دچار سرما خوردگی یا عفونت بینی میشوید متوجه سینوس ماگزیلاری میشوید اما در واقع ریشه دندانهای فک بالا در آن قرار دارند. در نتیجه هنگامی که دندان خود را از دست میدهید، استخوان بسیار کمی بین حفره دندان و حفره سینوس باقی میماند. این وضعیت در کاشت ایمپلنت دندان در عقب فک مشکل بیشتری در مقایسه با سایر نواحی فک ایجاد میکند. خوشبختانه راه حل نسبتاً ساده برای برطرف کردن این مشکل و کاشت ایمپلنت با ثبات وجود دارد. عمل لیفت سینوس برای ایجاد امکان کاشت ایمپلنت در ناحیه عقب فک بالا انجام میشود. این کار با ایجاد پنجره های کوچکی در سینوس بالای ریشه های دندانهای فک بالا ایجاد میشود. یکپارچگی آستر غشای سینوس نباید دچار اشکال شود بلکه باید غشا تنها بالاتر کشیده شود تا حفره کوچکی در زیر آن تشکیل شود. این محل با پودر استخوان پر میشود. یک دوره سه تا شش ماهه لازم است تا این استخوان یکپارچه شود و در آن استخوان طبیعی قابل استفاده باشد. از آنجایی که این عمل جراحی برای کاشت ایمپلنت صورت میگیرد، دو روش وجود دارد:
توانایی کاشت ایمپلنت دندان هم زمان با لیفت سینوس با میزان استخوان موجود بین سینوس و حفره دندان تعیین میشود. در صورتی که میزان استخوان کمتر از پنج میلیمتر باشد و استخوان موجود در این ناحیه، نرم باشد به سختی میتوان ایمپلنت دندان را از ثبات اولیه برخوردار کرد و ثبات آن در مدت زمانی که برای یکپارچگی پیوند استخوان منتظر میمانیم، نامطمئن خواهد بود. این میتواند منجر به عدم موفقیت کاشت ایمپلنت یا نتایج نامطلوب بود. با این حال در صورتی که استخوان بیش از پنج میلیمتر باشد اغلب میتوان ایمپلنت را هم زمان با پیوند سینوس انجام داد. بدیهی است که مزیت این روش عدم نیاز به جراحی دیگر برای کاشت ایمپلنت و کوتاه شدن دوره درمان است بنابراین بیمار زودتر صاحب دندان میشود. در صورتی که ایمپلنت همزمان با لیفت سینوس کاشته شود، پس از سپریشدن مدت زمان یکپارچگی استخوان (جوش خوردن ایمپلنت به استخوان) که معمولاً سه تا چهار ماه است، دندانپزشک میتواند روکش<