array(2) { ["flag"]=> string(4) "m219" ["title"]=> string(45) "جلوزدگی چانه یا آندربایت" }
آندربایت (underbite ) که به عنوان پروگناتیسم (prognathism) نیز شناخته میشود، نوعی مال اکلوژن یا اختلال بایت است به این معنی که دندانها بر روی یکدیگر درست جفت نمیشوند و تماس درستی با هم ندارند. بیشتر مشکلات ارتودنسی حاصل جلو زدگی غیر طبیعی فکها یا نامرتبی دندانها هستند.
آندربایت با جلو زدگی دندانهای جلویی فک پایین شناخته میشود به طوری که دندانهای پایینی جلوتر از دندانهای بالایی قرار میگیرند. این وضعیت میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس فرد شده و همچنین مشکلاتی برای سلامت دهان ایجاد نماید. آندربایت ممکن است حاصل مشکلات اسکلتی (استخوانی) فک باشد یا نامرتبی دندانها عامل آن باشد و یا ترکیبی از هر دو عامل در ایجاد آن نقش داشته باشد.
اگر چه شیوع آندربایت خیلی کمتر از اوربایت است اما باز هم 5 تا 10% از جمعیت را شامل میشود. آندربایت غالبا ارثی است به این معنی که بیشتر افراد از بدو تولد علائم آن را نشان میدهد. در این موارد آندربایت معمولاً در نتیجه بزرگی فک پایین یا کوچک بودن فک بالا اتفاق میافتد اگر چه شلوغی و به هم ریختگی دندانها و بدشکلی آنها نیز میتواند علت آن باشد.
شکل- مقایسه مشکل اوربایت با آندربایت
برخی از گروههای نژادی بیشتر دچار آندربایت میشوند. مثلاً در نژاد آسیایی درصد آندربایت بیشتر است. این موضوع نشان میدهد در این موارد آندربایت یک صفت ژنتیکی است که به نسلهای بعد منتقل میشود. یکی از نمونه های تأثیر ژنتیک در ایجاد آندربایت، فک هابسبورگ "Habsburg jaw" است که در بسیاری از نسلهای خاندان هابسبورگ سلطنتی اروپایی دیده میشود (شکل زیر).
شکل- فک هابسبورگ
همچنین آندربایت ممکن است در اثر عوامل محیطی ایجاد شود. فشار دادن زبان به دندانهای جلویی که به عنوان فشار زبان شناخته میشود و نفس کشیدن از راه دهان که باعث میشود زبان به دندانهای جلویی پایین فشار وارد کند، باعث جلوتر رفتن فک پایین در اوایل کودکی میشود. عادات بد غذایی نیز میتواند در بروز آندربایت نقش داشته باشد. کودکانی که دچار آلرژی و گرفتگی بینی هستند دائماً از راه دهان نفس میکشند. در نتیجه زبان در موقعیتی قرار میگیرد که به دندانهای جلویی نیز فشار میآورد و احتمال آندربایت را افزایش میدهد.
۰۹۳۸۰۰۰۵۵۹۰
در موارد شدید، آندربایت باعث ناهنجاری ساختار صورت و جلو زدگی چانه میشود. علاوه بر این مشکل زیبایی ، مشکلات دیگری نیز ایجاد میشود که از جمله آنها میتوان به مشکلاتی در جویدن غذا، بلع و تکلم اشاره کرد. مشکلات بایت ناشی از آندربایت، باعث ساییدگی دندانها و از بین رفتن مینای دندان میشود در نتیجه احتمال پوسیدگی دندان و مشکلات دندانی دیگر افزایش مییابد. همچنین علت فشار بیش از حد بر مفصل فک، مشکلات مفصلی گیجگاهی فکی ایجاد میشود که در نتیجه آن ممکن است درد فک و سردرد داشته باشید.
در مورد درمان آندربایت بهترین کار مداخله زود هنگام است. در صورتی که آندربایت زود تشخیص شود احتمال جلوگیری از نیاز به عمل جراحی در آینده کاهش پیدا میکند. بهترین کار این است که پیش از هشت سالگی آندربایت تحت درمان قرار بگیرد. در این زمان استخوانهای فک هنوز در حال رشد بوده و میتوان راحتتر آنها را تغییر شکل داده و رشد آنها را هدایت کرد.
اگر نمیدانید کودک شما مشکل آندربایت دارد یا نه او را برای ارزیابی به متخصص ارتودنسی نشان دهید. انجمن دندانپزشکی توصیه میکند همه کودکان در سن هفت سالگی توسط متخصص ارتودنسی معاینه شوند. به این ترتیب از نیاز به درمانهای پیچیده و تهاجمی جلوگیری میشود.
توجه داشته باشید که ممکن است این درمان برای برطرف کردن نیاز به عمل جراحی اصلاحی فک در آینده، کفایت نکند. در صورتی که آندربایت خفیف باشد یا مشکلات دندانی عامل آن باشد، ممکن است دندانپزشک تنها با کمک براکت ارتودنسی در نوجوانی یا بزرگسالی این مشکل را برطرف کند.
هر روش درمانی که برای آندربایت انتخاب شود باز هم ممکن است در آینده نیاز به براکت ارتودنسی برای تکمیل درمان وجود داشته باشد.
درمان آندربایت در بزرگسالی بسیار محدود است. از آنجایی که رشد استخوانها کامل شده دیگر نمیتوان با کمک بزرگ کننده فک و هدگیر معکوس مشکل را اصلاح کرد. در صورتی که ماهیت آندربایت، استخوانی باشد عمل جراحی اصلاحی فک باید انجام شود تا موقعیت استخوانهای فک تغییر کند. در این عمل جراحی فک پایین عقبتر کشیده شده یا فک بالا جلوتر کشیده میشود این راه عمل جراحی معمولاً در بیمارستان تحت بیهوشی عمومی صورت میگیرد. براکت ممکن است پیش و پس از عمل جراحی به عنوان بخش تکمیلی درمان لازم باشد.
در صورتی که آندربایت ماهیت دندانی داشته باشد ممکن است نیازی به عمل جراحی نباشد. گاهی اوقات کشیدن دندان برای بهبود مشکل به هم ریختگی و شلوغی دندانها لازم بوده و سپس براکت ارتودنسی برای صاف و مرتب کردن آنها استفاده میشود.
برای انجام درمانهای تخصصی ارتودنسی به بهترين متخصص ارتودنسي (دكتر ستاره خسروي،متخصص ارتودنسي در تهران ، عضو هيئت علمي دانشگاه و داراي بورد تخصصي کشور) مراجعه کنید.