پیوند استخوان برای کاشت ایمپلنت دندان توسط متخصص ایمپلنت در تهران:
برخی افراد هنگامی که برای کاشت ایمپلنت به دندانپزشک مراجعه میکنند، متوجه میشوند در حال حاضر شرایط کاشت ایمپلنت را ندارند و ابتدا باید عمل جراحی پیوند استخوان انجام دهند تا نتایج کاشت ایمپلنت موفقیت آمیز باشد. ممکن عبارت پیوند استخوان در ابتدا دلهره آور باشد اما حقیقت این است که عمل پیوند استخوان در حفره دهان امروزه یک عمل جراحی رایج است که نتایج بسیار موفقیت آمیز، قابل پیش بینی و بدون درد دارد.
اگر چه نیاز به پیوند استخوان تا حد زیادی کاهش یافته است، اما هنوز به طور کامل نیاز به آن برطرف نشده است. با این حال در بیشتر موارد این کار با روشهای بسیار کم تهاجمی انجام میشود به صورتی که حتی در مطب دندانپزشکی قابل انجام و مدیریت است.
اگر چه پیوند استخوان در گذشته غالبا با برداشتن مقدار زیادی استخوان از بدن خود بیمار انجام میشد، اما امروزه در بسیاری از موارد میتوان با استخوان حیوانی فراوری شده مانند استخوان گاو نیز به سهولت این کار را انجام داد.
این پیوندها زنوگرافت نام دارند و به طور کلی تنها شامل محتوای معدنی استخوان طبیعی هستند که استریل شده و تمام مواد آلی آن برداشته شده است. استفاده از استخوان گاو به عنوان مواد پیوندی، سالهای زیادی تحت تخقیق و بررسی قرار داشته و بسیار رایج شده است.
یکی از دلایل موفقیت این پیوند استخوان این است که از نظر مکانیکی جلوی کلاپس یا فروریزش بافت‌های پیرامون که ممکن است استخوان و بافت نرم باشد را می‌گیرد. سپس بدن انسان از طریق فرآیندی به نام بازسازی هدایت شده بافت، به لحاظ بیوشیمی مواد پیوندی را به عنوان استخوان طبیعی شناسایی میکند و به مرور زمان آن را باز جذب کرده و با استخوان خود بیمار جایگزین می‌نماید.
اگر چه گاهی اوقات به پیوند استخوان از بدن خود بیمار نیاز است تا بتوان ایمپلنت کاشت اما در بیشتر موارد پیوند استخوان شامل یکی از درمانهای ساده سرپایی زیر یا ترکیبی از آنها است:
• پیوند محافظت از ستیغ استخوان فک (آلوئولار) یا پیوند حفره دندان
• پیوند چانه / راموس (شاخ فک تحتانی) یا پیوند قطعه استخوان از خود بیمار
• پیوند لیفت سینوس
هنگامی که قرار است عمل کاشت ایمپلنت صورت بگیرد، این امکان وجود دارد که دندانپزشک در مورد یک یا چند مورد از عمل‌های جراحی سرپایی بالا با شما صحبت کند.
هنگامی که دندان کشیده میشود، حفره خالی دندان با قشری از استخوان آلوئولار احاطه شده است که وظیفه آنها پشتیبانی از دندان بوده است. تنها وظیفه این استخوان در بدن انسان پشتیبانی از دندان و نگهداشتن آن است. در نتیجه هنگامی که دندان کشیده شده یا می‌افتد، بدن به سرعت شروع به باز جذب استخوان پیرامون آن میکند چرا که تصور میکند دیگر نیازی به پیشتیبانی دندان وجود ندارد، مگر این که بلافاصله جای خالی حفره دندان را با ایمپلنت پر کنید و یا پیوند محافظت از ستیغ استخوان انجام دهید.
گاهی اوقات شرایط به گونه ای است که میتوان بلافاصله پس از کشیدن دندان، ایمپلنت کاشت که به این روش کاشت فوری ایمپلنت گفته میشود. در این موارد ایمپلنت همانند دندان عمل کرده و با تحریک رشد استخوان پیرامون از آن محافظت می‌نماید و جلوی آتروفی آن را می‌گیرد.
متأسفانه در بیشتر موارد امکان کاشت فوری ایمپلنت پس از کشیدن دندان وجود ندارد. اگر چه دلایل مختلفی برای این اتفاق وجود دارد اما غالباً علت آن وجود عفونت در دندانها و یا ناهمگونی اندازه دندان از دست رفته و ایمپلنت جایگزین آن میباشد. در این موارد بهتر است که پیوند محافظت ستیغ استخوان فک انجام شود.
پیوند ستیغ برای پر کردن جای خالی باقی مانده پس از کشیدن دندان و حفظ حجم این فضا طراحی شده است به صورتی که امکان پر کردن فضای خالی با استخوان طبیعی و زنده با کیفیت بالا فراهم میشود. پیوند ستیغ بسته به اندازه‌ی دندانی که کشیده شده است، بین سه تا شش ماه پیش از کاشت ایمپلنت باید انجام شود.
مواد مورد استفاده برای پیوند ستیغ استخوان فک اغلب زنوگرافت است و از استخوان گاو به دست می‌آید. این استخوان از گاو سالم برداشته میشود و فرآوری و استریل شده و به عنوان محصول نهایی آماده سازی میشود. بلافاصله پس از کشیدن دندان مواد پیوندی در حفره خالی قرار می‌گیرد و با استفاده از مرهم کلاژن و یکی دو بخیه قابل جذب در جای خود محکم میشود. در حالی که مواد پیوندی به شکل گرانولار آماده میشوند اما هنگامی که برای ستیغ فک استفاده میشوند به واسطه کلاژن و بخیه در حفره دندان می‌مانند و با استخوان یکپارچه میشوند.
گاهی اوقات ممکن است نتوان از مواد پیوندی فرآوری شده مانند استخوان گاو استفاده کرد، چرا که حجم زیادی برای استخوان لازم است و نمی‌توان از این مواد در حجم بالا استفاده کرد یا ممکن است برای جایگزینی مقدار استخوانی که پس از کشیدن دندان از دست رفته است، مناسب نباشد. در این موارد گاهی اوقات باید از استخوان طبیعی بدن خود بیمار استفاده کرد تا استخوان زنده در ناحیه کمبود استخوان استفاده شود. چند دلیل احتمالی برای نیاز به این روش برای جبران از دست رفتن استخوان وجود دارد که متداولترین آنها به صورت زیر است:
• در محل دندان کشیده شده، پیوند حفره دندان انجام نشده و ایمپلنت کاشته نشده است
• ناحیه ای که دندان از دست رفته است، ماهیت بیماری مربوط به از دست رفتن دندان (مانند عفونت، کیست و تومور) باعث تخریب گسترده استخوان شده است
• ناحیه ای از فک که در آن دندانهای دائمی قرار دارند، به صورت مادرزادی کمبود استخوان داشته و در نتیجه استخوان قابلیت پشتیبانی کافی از دندانها را نداشته است
در مواردی این چنینی متداولترین روش پیوند استخوان، پیوند از بدن خود بیمار است. استخوان به صورت یک قطعه یا بلوک استفاده میشود. از این رو به آن پیوند قطعه استخوان گفته میشود. گاهی اوقات استخوان از بخشی از فک پایین برداشته میشود که دندانهای عقل در آن قرار دارند. به این ناحیه راموس یا شاخ ماندیبل گفته میشود. یکی دیگر از نواحی برداشت استخوان چانه است.
در این عمل جراحی یک قطعه استخوان در اندازه حدود یک سانتی‌متر مربع از یکی از دو محل نام برده برداشته شده و به ناحیه کمبود استخوان پیوند میشود. استخوان پیوندی به کمک یک یا دو پیچ کوچک در جای خود محکم شده و با استخوان گاوی آماده و غشای کلاژن پوشانده میشود. سپس محل جراحی بسته شده و چهار ماه به آن فرصت داده میشود تا پیوند به استخوان فک جوش بخورد.
پس از آن میتوان ایمپلنت را در این محل کاشت. علاوه بر این که این استخوان زنده بوده و به خوبی ایمپلنت را پشتیبانی میکند، بافت‌های نرم را نیز پشتیبانی میکند بنابراین از نظر زیبایی و بهداشتی نیز نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت.
فک بالا که به آن ماگزیلاری گفته میشود چند ویژگی دارد که باعث میشود برای پیوند و کاشت ایمپلنت متفاوت باشد. مهمترین تفاوت فک بالا و فک پایین وجود سینوس ماگزیلاری در فک بالا است. سینوس ماگزیلاری یکی از چند حفره خالی طبیعی است که در ساختار جمجمه همه انسان‌ها وجود دارد. هدف زیستی از وجود حفرات سینوسی، گرم، مرطوب و فیلتر کردن هوایی است که تنفس می‌کنیم.
اگر چه تنها هنگامی که دچار سرما خوردگی یا عفونت بینی می‌شوید متوجه سینوس ماگزیلاری می‌شوید اما در واقع ریشه دندانهای فک بالا در آن قرار دارند. در نتیجه هنگامی که دندان خود را از دست می‌دهید، استخوان بسیار کمی بین حفره دندان و حفره سینوس باقی می‌ماند. این وضعیت در کاشت ایمپلنت در عقب فک مشکل بیشتری در مقایسه با سایر نواحی فک ایجاد میکند. خوشبختانه راه حل نسبتاً ساده برای برطرف کردن این مشکل و کاشت ایمپلنت با ثبات وجود دارد. عمل لیفت سینوس برای ایجاد امکان کاشت ایمپلنت در ناحیه عقب فک بالا انجام میشود.
این کار با ایجاد پنجره های کوچکی در سینوس بالای ریشه های دندانهای فک بالا ایجاد میشود. یکپارچگی آستر غشای سینوس نباید دچار اشکال شود بلکه باید غشا تنها بالاتر کشیده شود تا حفره کوچکی در زیر آن تشکیل شود. این محل با استخوان گاو پر میشود. یک دوره شش تا نه ماهه لازم است تا این استخوان یکپارچه شود و در آن استخوان طبیعی قابل استفاده باشد. از آنجایی که این عمل جراحی برای کاشت ایمپلنت صورت می‌گیرد، دو روش وجود دارد:
توانایی کاشت ایمپلنت هم زمان با لیفت سینوس با میزان استخوان موجود بین سینوس و حفره دندان تعیین میشود. در صورتی که میزان استخوان کمتر از پنج میلی‌متر باشد و استخوان موجود در این ناحیه، نرم باشد به سختی میتوان ایمپلنت را از ثبات اولیه برخوردار کرد و ثبات آن در مدت زمانی که برای یکپارچگی پیوند استخوان منتظر می‌مانیم، نامطمئن خواهد بود. این می‌تواند منجر به عدم موفقیت کاشت ایمپلنت یا نتایج نامطلوب بود. با این حال در صورتی که استخوان بیش از پنج میلی‌متر باشد اغلب میتوان ایمپلنت را هم زمان با پیوند سینوس انجام داد.
بدیهی است که مزیت این روش عدم نیاز به جراحی دیگر برای کاشت ایمپلنت و کوتاه شدن دوره درمان است بنابراین بیمار زودتر صاحب دندان میشود. در صورتی که ایمپلنت همزمان با لیفت سینوس کاشته شود، پس از سپری‌شدن مدت زمان یکپارچگی استخوان (جوش خوردن ایمپلنت به استخوان) که معمولاً چهار تا شش ماه است، دندانپزشک می‌تواند ترمیم را بر روی ایمپلنت سوار کند.
در صورتی که استخوان موجود بین حفره دهان و حفره سینوس کافی نباشد، کاشت ایمپلنت به زمانی پس از یکپارچه شدن استخوان پیوندی موکول میشود. پس از چند ماه دوباره به جراح مراجعه می‌کنید تا مرحله دوم انجام شود. در این مرحله که پیوند سینوس در هم آمیخته شده است، ایمپلنت کاشته میشود. پس از آن چند ماه برای طی فرآیند جوش خوردن ایمپلنت به استخوان باید صبر کنید. پس از این مدت دندانپزشک ترمیم نهایی را بر روی ایمپلنت قرار می‌دهد.
دکتر عزیز گشاده رو : متخصص پروتزهای دندانی و ایمپلنت و زیبایی عضو هیئت علمی دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی و رتبه اول بورد تخصصی کشور
شرایط استخوان و لثه بیمار و متخصص بودن دندانپزشک یکی از مهمترین فاکتورهای موفقیت ایمپل...
